O historii mojego ulubionego obrazu "Pocałunek" - Gustava Klimt'a

"Pocałunek"

Gdy w 1907 roku Gustav Klimt zaczyna pracę nad swoim najważniejszym dziełem, które dokonało przewrót w europejskiej secesji, nie spodziewa się, aż takiego zainteresowania obrazem pod tytułem "Pocałunek", który niewątpliwie przyniósł mu sławę i duże uznanie, a także stał się jednym z najsłynniejszych dzieł w historii sztuki.

Klimt pracował jak zwykle, w swoim atelier, od wczesnego ranka, bez przerw, aż do wieczora, skarżąc się na trudy swej pracy. Napisał w liście: „Albo jestem za stary albo zbyt nerwowy albo zbyt głupi – coś w tym musi być.“ Wkrótce niezliczone szkice pokryły podłogę pracowni. Jednak ten rok okazał się jednym z najbardziej produktywnych w jego życiu, ponieważ ukończył między innymi Portret Adeli Bloch-Bauer I, Nadzieję II.

 "Portret Adeli Bloch-Bauer I"

 "Nadzieja II"

Motyw zakochanej pary, złączonej w pocałunku, interesował Klimta przez całe życie. Wariacje na ten temat można znaleźć już w jego wczesnej twórczości, a towarzyszą mu one do końca życia. Fryz Beethovena powstał w 1902 r. i charakteryzował się bogatą ornamentyką i zastosowaniem złotej barwy, już wtedy stanowił ważny krok w artystycznym rozwoju Klimta.

"Fryz Beethovena" 

Przełom w kierunku „złotego okresu" jego twórczości, którego punktem kulminacyjnym stał się "Pocałunek", nastąpił podczas wizyty w Rawennie w trakcie podróży po Włoszech w 1903 r., kiedy to Klimt poznał świat bizantyjskiej mozaiki. Na dzieła Klimta wpływ wywarło także nowoczesne malarstwo. Można w tym kontekście wymienić zarówno abstrakcyjny, dekoracyjny styl holenderskiego symbolisty Jana Theodora, co i belgijskiego malarza symbolicznego Fernanda Khnopffa, z którego wpływu na Klimta żartował Karl Kraus, że pod wpływem spotkania z Khnopffem Klimtowi puścił guzik, czyli dostał olśnienia. 

Zapytacie i o co tyle zachodu? A ja wam odpowiem, że jest o co, bo ten obraz jest niezwykły. "Pocałunek" przedstawia przytuloną parę zakochanych na łące pełnej kwiatów. Mężczyzna pochyla się nad kobietą, a ona, mocno w niego wtulona, czeka na pocałunek. Ornamentykę męskiej postaci cechują prostokątne i kwadratowe kształty, podczas gdy w sylwetce kobiety dominują miękkie linie i kwiatowe wzory. Parę otacza złota aureola, kończąca się jednak na ich nagich stopach, których palce, mocno zakrzywione, są silnie wczepione w podłoże. Jednocześnie jednak para przezwycięża tę resztkę siły grawitacji i wymyka się w sferę rzeczywiście przypominającą złote tło bizantyjskich mozaik, wolną i sprawiającą wrażenie świętej. Dokonano licznych prób identyfikacji kobiety przedstawionej na „Pocałunku“. Niejednokrotnie padało tu nazwisko przyjaciółki Klimta, Emilii Flöge, ale również nazwisko Adeli Bloch-Bauer. Regularne rysy twarzy wskazują na pokrewieństwo z wieloma kobietami malowanymi przez Klimta, ale nie można ich ostatecznie przypisać żadnej z nich.

Kiedy w 1908 roku Klimt po raz pierwszy przedstawił na wystawie obraz publiczności, został on natychmiast zakupiony przez Galerię Austriacką. Obraz ten stanowi centralny punkt największej na świecie kolekcji dzieł Gustava Klimta w Galerii Austriackiej w wiedeńskim Belwederze.